«Бір рет пара бергенге екінші рет сана бер»
НҰР-СҰЛТАН. 16 ақпан. Бүгін #АNTIKOR.LIVE жобасы аясында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің қалалық департамент басшысының бірінші орынбасары Бақытжан Ниязов пара берудің алдын алу жөнінде әңгіме өткізді. Бұл туралы қалалық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес департаменті баспасөз қызметінің дерегіне сүйенген rast.kz хабарлады.
Әңгіме барысында #АNTIKOR.LIVE жобасы аясында тағы бір рет пара бергені, парақорлыққа делдалдық жасағаны және бизнеске заңсыз араласқаны үшін жауапкершілікті күшейту туралы мәселелер айтылды. «Бір рет пара беріп шатылсаң, екінші рет ондайға бармау үшін сана берсін» деген тұрғыда сөз қозғалды.
Бақытжан Ниязов тікелей эфирде 2020 жылғы 19 желтоқсанда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қылмыстық процесте азаматтардың құқықтарын қорғауды және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылды күшейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына енгізілген өзгерістерді түсіндіріп шықты.
Шара барысында Елбасы мен Мемлекет басшысының тапсырмаларын іске асыру үшін жемқорлыққа қарсы іс-қимылды күшейту жөнінде заңнамалық шаралар жайлы және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімділігін одан әрі арттыруға бағытталған бірқатар тұжырымдамалық шаралар көздейтін Заңға енгізілген өзгерістер жайлы баяндалды.
Аталған Заңда Мемлекет басшысының 1 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында айтылған сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін жазаны қатаңдату және оған қарсы іс-қимылдың жаңа құралдарын енгізу туралы тапсырмалары іске асырылған. Мысалы, енді қарапайым пара берушілер үшін (50 АЕК дейін) айыппұлдың ең төменгі мөлшері 2 есеге, параның 10 еселенген мөлшерінен 20 еселенген мөлшеріне дейін ұлғайтылды. Делдалдар үшін де айыппұлдың мөлшері 2 есеге ұлғайтылды.
Сонымен қатар, егер бұрын Қылмыстық кодекстің 367-бабының 2-бөлігінде көзделген «айтарлықтай мөлшерде пара беру» қылмысы үшін ең жоғары санкция 5 жылға дейін бас бостандығынан айыруды құраса тиісінше, бұл әрекет орташа ауыр қылмыс деп танылды.
Ал қазіргі жаңа редакцияға сәйкес, жазаның жоғарғы шегі 7 жылға дейін ұлғайтылды, бұл автоматты түрде ауыр құқықтық салдары бар санатқа – яғни шартты түрде мерзімінен бұрын босатуға тыйым салу және қауіпсіздігі төмен қоныс-колониясында жазаны бірден өтеудің мүмкін еместігі көзделген.
Парақорлыққа делдалдық жасағаны үшін бірнеше рет, не қылмыстық топпен немесе өзінің қызмет бабын пайдалана отырып жасаған адамдарға да осындай, қауіпсіздігі төмен қоныс-колониясында жазаны бірден өтеудің мүмкін еместігі және шартты түрде мерзімінен бұрын босатуға тыйым салу түріндегі қатаң шаралар қолданылатын болады.
Бизнесті қорғауды күшейту контексінде, кәсіпкерлердің жұмысына кедергі келтірмеу мақсатында Қылмыстық кодекске жауапкершілікті күшейтетін түзетулер енгізілді.
Енді құқық қорғау органдары қызметкерлерінің бизнеске араласқаны үшін 2 жылдың орнына, 5 жылға дейінгі бас бостандығынан айыру жазасын қолдану қауіпі бар.
Құқық қорғау органдары басшылығының және судьялардың осындай әрекеттерді жасауы одан да қатаң жазаға – яғни, 8 жылға дейін бас бостандығынан айыруға әкеп соғатындығы жайлы хабарлады.
Эфир соңында азаматтар сыбайлас жемқорлықпен күрестің ауырлығын түсінуі керек екендігін атап өтіп, соңғы өзгерістерді назарға ала отырып, бүгінгі күні пара берушілер де, пара алушылар да қатаң жазаланатын болатындығын хабарлады.
