Намысым кеудемді тырмалап, жүрегімді қан-жоса етті…
Қазақтың жылқы малын әу бастан қасиетті санағанына, жеті қазынаның біріне кіргізгеніне басымды тағы да идім.
Атбегі досымыздың аузынан естіген әңгімем қазақтың жылқысында бар намыс пен қасиеттің көп адамда жоғын есіме түсіріп, қатты қынжылтты.
Ақтөбе жақта бір биеге есек артылған көрінеді. Содан қашар туыпты. Сосын ана биені ешқандай айғыр жанына жақындатпай қойғанға ұқсайды. Қаншама үйірге апарып қосса да, айғырлар теуіп, тістелеп қуып, қастарына жолатпайды екен. Сол бие біраз уақыт жалғыз жайылыпты. Ешкім сойып та алмапты. Болмағасын бір күні егесі«тағы да қазақтың малдарының тұқымын бұзбасын» деп, Ресейге сатып жіберіп құтылыпты.
– Қалайша, енді ол жақта да ешқандай үйір алмай қойса ше? – деген сұрағыма досым былай деп жауап берді:
– Алады. Қазақтың жылқыларындай намысты малды көрмедім, – орысың бар, арабың бар, ағылшының бар, – олардың аттары сырт келбеті сұлу көрінгенімен, жүйрік болғанымен, намыстан жұрдай келеді. Намыс пен тазалық тек біздің жылқылардың бойында, біздің қазақы айғырлар өзге үйірден келген биені де оңайлықпен қабылдай қоймайды. Егер ішінде құлынымен келсе, тіпті қиын жағдай…. Үйіріне ешқандай сырттан айғыр жолатпайды. Суғаруға үйірін алып барады, сол сәтте басқа үйір су жағасында болса, аналар ішіп кеткенше, өз үйірін суға жақындатпай иіріп тұратын айғырлар бар. Намыстарына, тазалықтарына риза боласың!
Ойланып қалдым. Кешке үйге келсем, телеарнада бір хабар боп жатыр екен. Бір еркектің әйелі бұзылып, күйеуі мен балаларын тастап, жеңіл жүріске салынып, көрінген көк аттының артынан ілесіп кетіп қалыпты. Былайша айтқанда, бақытты сырттан іздеп, өз қағынан жеріген әйел.
Журналист ер кісіге жаны ашып, сұрақ қойып отыр. «Әйеліңізге не сәлем айтасыз?» – деді бір кез, сонда ана байғұс: «Үйге қайтсыншы, сағындым» деді кемсеңдеп…
Сонда мал екеш мал құрлы болмағанымыз ба?..
Әлия ҚАРАБЛИНА
Facebook-тан
