Қазақстанда орыс тілі қысым көруде деп шағынған РФ консулы қызметінен алынды

АСТАНА. 28 тамыз. Ресейдің Қазақстандағы бас консулы Евгений Бобров республикада орыс тілінің аясы тарылып келеді деген негізсіз мәлімдеме жасағаннан кейін лауазымынан айрылып қалды. Бұл туралы The Moscow News ақпарына сілтеме жасаған rast.kz хабарлайды.

«Дәл қазіргі мезетте ол Қазақстанда жоқ. Ол енді біздің республикада жұмыс істемейді. Өзінің елшілік миссиясын аяқтады», – деді Қазақстан Сыртқы істер министрлігінің өкілі Айбек Смадияров.

Дипломат 2018 жылғы қазаннан бері Ресейдің Алматыда бас консул болып отырды. Арасында осындай бүйректен сирақ шығаратын өтіріктерді гөйтіп қойып жүрді. Сірә, «қожайынға» жағу үшін солай етіп тұрды-ау. Әлде тапсырма солай болды ма екен…

Сол бейәдеп Бобров биылғы 23 тамызда Қазақстанда «орыс тілін пайдалану мен үйренудің деңгейі құлдырағаны» жайды сөз қозғады. Оның пікірінше, бұл «объективті себептерге», яғни орыс тұрғындарының саны 15,2 пайызға дейін азаюына байланысты емес, республика Оқу-ағарту министрлігінің «балаларды оқытудың мемлекеттік бағдарламасының тірегі етіп тек қазақ тілі етіп өзгертуге» бағыт ұстай бастағанынан болып отыр-мыс.

Бобров өз сөзінде Қазақстанда орыс тілді мектептер мен сыныптардың азайып кеткенін, орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің жетіспеушілігі пайда болғанын атап өтті. «Оқытушылар құрамының жалпы тапшылығы 20 мың адамға дейін жетті», – деді ол.

Смадияров бұл шағымдарды жоққа шығарып, Бобров «барлық ақпарды жетік білмеген шығар» деген болжам айтты. Осыған орай Сыртқы істер министрлігінің өкілі Оқу-ағарту министрлігінің мәліметтеріне сілтеме жасай отырып, республикадағы 7 711 мемлекеттік мектептің 3 957-сі қазақ тілінде, 1 203-і орыс тілінде және 2 551-і екі тілде де білім беретіндеріне тоқталды. Мұның өзі тұрғын халықтың пайыздық үлесімен өлшегенде, басыңқылықтың орыс тілі жағында тұрғанын айғақтайды.

Смадияровтың айтуынша, барлық мектептерді таза қазақ тіліне көшіру жөнінде жоспар жоқ, балалары қай тілде оқитынын ата-аналардың өздері шешеді.

Қазақстан ғылым және жоғары білім вице-министрі Қуаныш Ерғалиевтің мәліметінше, биыл Ұлттық бірыңғай тестіні орыс тілінде оқушылардың 24 пайызы тапсырған.

Өткен жылғы қарашада Кремльдің асыранды саясаттанушысы Дмитрий Дробницкий РФ мемлекеттік ТВ эфирінде Қазақстан «Ресейдің Украинадан кейінгі проблемасы болуы мүмкін» деп мәлімдеді. «Онда да нацистік процестер басталуы ықтимал. Онда орыстар көп, территория да… Кешіріңіздер, Семей де сонда, біздің «Росатомның» барлық ядролық отыны да сонда», – деді ол. Осыған ұқсас риториканы Кремль өзінің Украинаға шабуылын ақтап алу үшін айтқан болатын.

Сол кезде Дробницкийдің айтқандары үлкен жанжал туғызған. Қазақстан Сыртқы істер министрлігі Ресей басшылығынан жауап беруді талап еткенде, Путиннің баспасөз хатшысы Дмитрий Песков мұның Ресейдің «ресми көзқарасына ешқандай сәйкес келимейтінін» айтып отырып, пропагандист Владимир Соловьевтің шоуындағы саясаттанушылардың «мейлінше қолайсыз» сөздеріне көп мән бере бермеуге шақырған болатын.

Қазақстан жақын келешекте кирилл әріптерін қолданудан бас тартуды жоспарлап отыр. Латын әліппесіне көшу мұның алдындағы президенттің кезінен бері талқыланып келеді. Мемлекеттік деңгейде болашақ әліппенің варианттары жасалып жатыр. Биылғы сәуірде президент Қасым-Жомарт Тоқаев бұрынғы қателіктерді қайталамау үшін аталмыш жұмысты Ғылым академиясының басшылығымен жалғастыру керек екенін мәлімдеді.