Татарстан депутаттары Орталықтың шешіміне үзілді-кесілді қарсы шықты
ҚАЗАН. 22 желтоқсан. Татарстан депутаттары республика басшысын президент деп атауға салынған тыйыммен келіспей, бүлік шығарып жатыр. Бұл туралы «Коммерсантъ» хабарлады.
«Татарстан мемлекеттік кеңесінің депутаттары өңір конституциясына республика президентін бұдан былай «басшы» деп атауды заңдастырып беретін өзгеріс енгізуден бас тартты», – деп жазады басылым.
Газеттің жазуынша, жергілікті парламенттің мемлекеттік құрылыс жөніндегі комитеті әріптестерін жоғарыдан осыған байланысты берілген бастаманы қабылдамай тастауға әрекет жасаған.
Комитеттің бірнеше мүшесі өңірде «Татарстан президенті» лауазымын сақтап қалуға шақырды. Единоросс депутаты Марат Галеев оның 1991 жылғы алғашқы сайлауда енгізілгенін және «халықтың президент лауазымы үшін дауыс бергенін» еске түсірді. «Оны осылай қалдыру керек. Кез келген ережеден шығып кете алатын мүйістер болады», – деп, оны коммунистер басшысы Хафиз Миргалиев қолдады.
Депутаттар сондай-ақ республика президентінің орынтағына үміткерге қойылатын талаптардың бірі – екі мемлекеттік тілді де білу жөніндегі қағиданы алып тастауға әрекет жасалауына ашу-ыза білдірді. Мұндай жағдайда орыс тілі озады да, татар тілі далада қалады.
Татарстан конституциясына енгізілетін түзетулер жобасында республиканың егемендігі мен 2017 жылы мерзімі аяқталған өкілеттікті шектеу туралы келісімшартты еске түсіретін жолдар мәтіннен алынып тасталған. Сондай-ақ бастама бір адамға басшы лауазымына екі реттен артық сайлануға тыйым салады. Татар депутаттарына бұл шектеу де ұнаған жоқ екен.
Әзірге Татарстан Ресейдегі республика басшысы «президент» аталатын жалғыз өңір болып қалып тұр. Қалған республикалардың бәрінің президенттері қазір 2021 жылдың соңында қабылданған «Ресей Федерациясындағы бұқаралық билік пен субъектілерді ұйымдастырудың жалпы қағидаттары туралы» заңға сәйкес «басшы» болып аталады.
Татарстан мемлекеттік кеңесінің депутаттары басынан заңнамадағы инициативаларды қолдай қоймады. Кремльдегілер заң жобасына оң баға берді. Ресей президентінің баспасөз хатшысы Дмитрий Песков елде бір ғана президент болуы керектігін алға тартты. Ал Миннихановтың пікірінше, жаңа заң жобасының авторлары оны қабылдамас бұрын Татарстанға арнайы келіп, өңірлік парламент мүшелерімен кеңесіп алулары керек еді. Ол жергілікті парламентарийлердің бұл мәселені Мемлекеттік дума қарап жатқан кезде-ақ талқылап, өз бағаларын бергенін еске түсірді.
«Біздің парламенттің позициясы белгілі екеніне қарамастан, осындай заң қабылданып кетті. Бұған қазіргі таңда қалыптасып отырған тарихи жағдайдың әсер еткені түсінікті. Бірақ біз бір бірімізді тыңдай алатын болуымыз қажет. Заңның қабылдап кеткені белгілі, біз заңды тыңдайтын адамдармыз. Алайда біздің даусымызды ешкімнің тыңдамағанын айтуымыз керек», – деді Минниханов журналистерге.
