Бішкек пе, Пішпек пе? Қырғыз тарихшысы мәселе көтерді
БІШКЕК. 25 наурыз. Құсейін Қарасаев атындағы Бішкек университеті Қырғызстан мен шетелдік шығыс тарихы кафедрасының меңгерушісі Доолотбек Сапаралиев Бішкек қаласының атын тарихи шындыққа сәйкес келмейтінін мәлімдеді. Бұл туралы K-News хабарлады.
Қырғыз ғалымы бұдан бірер күн бұрын өзінің «Бішкек және Пішбек батыр: тарихи материалдар мен аңыздар» деген кітабын жарыққа шығарды.
Профессор Сапаралиев кітапта Бішкек қаласы мен оның негізін қалаған Пішбек баатырдың аттарын тиісінше «Пішбек» және «Пішбек баатыр» деп атаған жөн болатынын дәлелдейді.
Қырғыздың солты руынан шыққан Пішбек батыр 1758-1845 жылдар аралығында өмір сүрген. Ғалымның дәлелдеуінше, «Пишбек (орыс транскрпициясында – Пишпек) баатыр Кенен уулу саудамен айналысқан табысты кәсіпкер болған, кейін керуен жүретін жолда арнайы қорған тұрғызған. Сол қамалдың орнында кейін Пішпек қаласы пайда болған. Осы қала жылдар өткенде, қырғыз елінің бас қаласына айналған. Енді тарихи шындықты қалпына келтіру үшін шаһарды бұрынғы Пішпек қалпына келтіру керек.
Қазіргі Бішкек – 1 053 900 адам тұратын ірі қала. Оның негізі Пішбек батырдың күшімен 1878 жылы қаланған. Қалаға 1926 жылы Фрунзе аты берілген. Ал Молдавиядан шыққан ұлты молдован революционері Фрунзенің большевиктердің осындағы армиясына қолбасшы болғаны белгілі. Қырғыз елі 1991 жылы тәуелсіздік алып, қала атауын өзгерткенде, неге екені белгісіз, оны бұл жолы «Бішкек» деп мүлде басқаша етіп жіберген.
Профессор Сапаралиев сонымен бірге XIX – XX ғасырлардағы тарихи құжаттар мен жарияланымдардың басым бөлігінде қаланы мен қорғанның, сондай-ақ батырдың аты Пишбек емес, Пишпек болып жазылғанын атап көрсетеді. Ол енді тарихи атау мен батыр есімінің осылай болып қалпына келтіруі керек екенін алға тартады.
