Қазақтың билігі неге «ұлтшылдардан» қорқады?
Қазақстанда ұлтшылдардың ресми де, бейресми де партиясы жоқ. Ұлтшылдардың басын біріктіріп, құқын қорғайтын ұйым не қозғалыс жоқ. Осы жүйені құлату арқылы билікке жетуді көксеп жүрген радикал жікшіл топтар жоқ. Нео-ультра нацизмнің идеологиясын күйттейтін надан-ұлтшылдық жоқ. «Қазақстан тек қазақтар үшін» дегенді алға тартатын арандатушы әсіре-ұлтшылдық бізде тіптен болмаған.
Сонда біздің «ұлтшыл» деп жүргеніміз кім?
Қазақстанда «мынау ұлтшыл» деп нақты атын атап, түрін түстеп кімді айтар едіңіз?
Әрине, күмілжіп қаласыз.
Біздегі бір нонсенс, кім ұлт пен діл, тілді жақтап жазады, соның маңдайына «ұлтшыл» деген мөр басылады.
Ресми түрде басы бір ұйымға бірікпеген һәм ешкімге залалы жоқ отандық ұлтшыл қауымнан әлдекімдер неге қорқады? Соңғы 25 жылда «ұлтшылдық» ұғымы қоғам алдында неге жағымсыз реңкке ие?
Ұлтшылдардан құбыжық жасау кімге тиімді? Ұлттың мүддесін қорғап жүргендер мемлекет пен қоғам үшін қашан, қандай қауіп туғызып еді? «Ұлтшыл – патриоттар» секілді ақпараттық кеңістікте пайда болған жасанды терминді қалыптастыруға жанын салып жүргендер кімдер?
Жуырда бір өрімдей жас жігіт «ұлтшылдарды жек көремін, ұлтшыл болғанша ғылым мен мәдениетті дамытып, байыған он есе артық» деп көп алдында көлгірсіп отырды. Ау, ұлтын сүйгендер, яғни ұлтшылдар ғылым мен мәдениеттің дамуын қашан тежеп еді? Баюға қашан кедергі болды? Бұл қайдан шыққан топас түсінік?
Ұлтсыздық ұғымын қалыптастырушы қауымның діттегені не? Саяси мүддені көздеуші қоғамдық ұйымдар жоқ дедік, онда билік неге ұлттың сөзін айтқандардың ізіне шам ала түсуін доғармайды?
«Өз ұлтыңды сүй, өзгені құрметте.»
Біздегі ұлтшылдықтың бар сипаты осы! Мен оны бейбіт ұлтшылдық деп атар едім.
Дамыған қуатты мемлекеттердің барлығы тарихи даму сатысында «ұлтшылдық» кезеңінен өткен. Қалайық, қаламайық, бұл жолдан бізге де өту парыз. Моральдық – заңдық құқымыз бар. Ұлтшылдық инстинкті қалыптаспаған ұлтта алауыздық орнайды және біртұтас саяси-қоғамдық күшке ие бола алмайды. Біріміз ердоғаншыл, екіншіміз арабшыл, үшіншіміз космополит, төртіншіміз орысшыл болып жүргеніміз сол. Бүгін желіні қарасам, тәліпшілдер деген тағы бір каста пайда болыпты.
Тобықтай түйін: дәл қазір қазақты сақтап қалатын да, топтастыратын да бір ғана идея бар. Ол – ұлтшылдық идеясы. Одан басқа идея жоқ және онсыз біртұтас қоғам орнауы мүмкін емес екеніне көз жетті!
Кім-қалай тыраштанса да, біздің ұлт қоғамдық дамудың өзге моделін қабылдауға әзірге дайын емес. «Бізді ұлтшыл қылған – кемдікте, қорлықта жүргеніміз, көрінгеннен соққы жегеніміз еді», – деген еді Міржақып атамыз. Ұлтшылдықпен күресті үдеткен сайын қазақ «қазақ» екендігін дәлелдей түседі.
Ащы, бірақ шындық осы…
Дина ЕЛГЕЗЕК
